De Rederijkers nemen je mee naar 1666. Het welvarende Zierikzee krijgt voor de vierde maal te maken met de Zwarte Dood, zoals de pest ook wel wordt genoemd. De bevolking lijdt niet alleen onder de angst op besmetting, maar het gewone leven wordt ook beknot door de opgelegde maatregelen. De stadspoorten zijn op slot, niemand mag er meer in! of uit! En wie zich niet houdt aan de quarantaine verplichtingen, wordt simpel weg opgesloten in eigen huis.
Hoe zullen bevolking en bestuurders daarmee omgaan.
OPENINGSSCENE
Zierikzee 1666. – Wat doet het met je?
Als levens worden bedreigd door een pandemie. Wat gebeurt er onder de mensen? Waarin verbroederen we? En wat zorgt ervoor dat we lijnrecht tegenover elkaar komen te staan? En wat maakt dat we ons erdoorheen slaan? In de openingsscène maken we kennis met een aantal hoofdpersonen.
In de scenes erna zullen we kennis maken met hun verhaal, hun strijd, wanneer de pest hun leven bedreigt. Deze personen worden in het licht gezet als zij hun woorden spreken.
Meer beelden? – klik op de foto —>
en toets ESC voor terug naar pagina
HET PESTHUIS
Het pesthuis, bedoeld voor het isoleren van pestlijders. Om zo verdere verspreiding van de pest te voorkomen. We zien een aantal bedden waarin het blijkt dat er pestlijders liggen.
Pestmeester Lieven Boeije loopt heen en weer tussen de bedden. Janna en Agatha, twee pestlijders,
vertellen hun verhaal. Hilgje helpt mee in het pesthuis.
Meer beelden? – klik op de foto <—
en toets ESC voor terug naar pagina
DE SJAGGERAARS
Bartel Willemse keert terug van een rondje langs verlaten huizen van pestlijders. Met zijn armen vol kleren. Volgens de verordening van het stadsbestuur moeten die worden verbrand. Maar broer en zus zien handel in de kleding, zeker nu invoer van nieuwe stoffen verboden is. Wijna stopt waar nodig wat gaten en maakt een setje met nieuwe knopen weer heel. Ze ontsmetten met azijn en hangen de boel zo te drogen. Hoewel de verkoop van oude kleren verboden is, maken zij die weer ‘als nieuw’, dus slijten ze aan iedereen die het wil hebben. Zelfs aan de vrouw van de pestmeester en haar tante.
Meer beelden? – klik op de foto —>
en toets ESC voor terug naar pagina
HET DICHTGETIMMERDE HUIS
Deuren en ramen van besmette huizen mogen alleen tussen 9 uurs avonds en zonsopgang open voor frisse lucht Bij wie zich daar niet aan houd, wordt de boel met planken dichtgespijkerd. Bij volharding volgt verbanning uit de stad.
In opdracht van heer-burgemeester Cornelis Stavenisse wordt het huis van Geertruid Wisse en haar dochter Isabella (de vader en de andere kinderen zijn al dood door de pest) dichtgetimmerd door gerechtsdienaar/timmerman Stoffel Jobse. Ze zijn verraden door buurvrouw Gillisje Maertens en dochter Neel omdat ze overdag de luiken open hebben en naar buiten zijn gegaan. De hond van Isabella was ontsnapt en omdat alle honden uit voorzorg worden verdronken, wilde ze haar liever snel weer vinden.
Meer beelden? – klik op de foto <—
en toets ESC voor terug naar pagina
ONGEWENST BEZOEK
Heer-burgemeester Cornelis van Stavenisse vertelt zijn vrouw, Maria Stoutenburg, over de aangescherpte maatregelen. Hun dienstmeid Janneke krijgt in de tuin onverwacht bezoek van haar broer maar vindt dat hij weer weg moet gaan. Maria Stoutenburg probeert te bemiddelen tussen broer en zus.
Meer beelden? – klik op de foto —>
en toets ESC voor terug naar pagina
EVERARDS ONTSNAPPING
Everard wil koste wat het kost weg uit Zierikzee. Want hij staat op het punt te trouwen met zijn ‘verloofde’ Lydia in Leiden maar had de pech dat de poorten op slot gingen. Hij smacht naar zijn toekomstige echtgenote en is tegelijkertijd als de dood om de pest te krijgen.
De stad is en blijft op slot voor iedereen die er uit of in wil. Everard besluit dan maar een boot te stelen en zich ‘s nachts uit de voeten te maken.
Maar hij wordt betrapt door de schipper en zijn scheepsmaat. Er ontstaat een vechtpartij, maar schipper Jillis Kobikse heeft begrip na het horen van zijn verhaal. Hij besluit hem de stad uit te smokkelen.
Meer beelden? – klik op de foto <—
en toets ESC voor terug naar pagina
NAASTENLIEFDE
Sara Soetens is bezig een aantal bundeltjes in manden inpakken. Zij heeft een bakkerij en gaat samen met de vrouw van de dominee, Anthonette van Leeuwen, manden met eten uitdelen aan pestlijders. De moeder van Hilgje, Jacoba van Neer, komt ook helpen. Helaas is dat van korte duur. Jacoba wordt onwel en valt op de grond.
Meer beelden? – klik op de foto —>
en toets ESC voor terug naar pagina
DE THEETUIN
De Zierikzeese kapitein koopman Gerrit van der Weijde doet zaken met de West-Indische Compagnie en is rijk geworden met de handel in zout, suiker, etc. Uit angst voor besmetting heeft hij zichzelf met vrouw Helena en dochter Jacomijn in quarantaine geplaatst, maar stuurt dienstmeid Maaijken wel de straat op om eten te kopen.
Meneer en mevrouw spelen ter ontspanning een spelletje croquet in hun theetuin vol bloemen wanneer hun goede vriend chirurgijn Lieven Boeije op bezoek komt. Hij is door het stadsbestuur gevraagd pestmeester te worden. Hij neemt die taak op zich, waardoor hij niet meer welkom is in het koopmanshuis.
De dokter verdedigt zijn standpunt en vraagt de koopman om geld zodat de zorg voor de allerarmsten ook gewaarborgd blijft. Jacomijn verzet zich tegen de opstelling van haar vader. Ze wil zelf gaan helpen.
Meer beelden? – klik op de foto <—
en toets ESC voor terug naar pagina
HET DOKTERSHUIS
Medisch dokter Martinus Capueel behandelt zijn doodzieke vrouw, Anna Schaep, en zichzelf met allerlei middeltjes, die hij bedenkt in de hoop de pest er zo onder te krijgen. Maar zijn vrouw redt het niet en komt te overlijden. Zelf heeft hij ook al hevige koorts. In de hallucinaties die volgen ziet hij zijn vrouw en (eerder gestorven) dochter Catarina die voor hem zorgen.
Gerard v.d. Vluijn, de assistent van pestmeester Boeije, komt vragen hoe het met zijn experimenten gaat en schrikt als hij ziet dat de dokter (voor wie hij een verboden liefde koestert) op sterven na dood is. Hij gooit allerlei middeltjes door elkaar in de hoop dat het helpt en verzorgt de dokter tot hij weer bijkomt.
De koorts zakt en hij overleeft de pestaanval.
Meer beelden? – klik op de foto —>
en toets ESC voor terug naar pagina
EINDSCENE
Terug op het hoofdpodium komen de personages in twee rijen weer tezamen en blikken terug. Om en om lopen de personages uit de rij en maken hun statement zo ook dokter Martinus Caputeel. Als hij in de toekomst had kunnen kijken, dan had hij misschien doorgrond waar de pest vandaan kwam. Dan had hij geweten dat er bacteriën zijn die mensen ziek maken. En dat de pest wordt veroorzaakt door zo’n bacterie die wordt overgebracht door vlooien die op ratten leven. Dat ik daar nu zelf niet opgekomen ben!
Het laatste woord is voor Hilgje van Meer.
Meer beelden? – klik op de foto <—
en toets ESC voor terug naar pagina
Deze ziekte maakt geen onderscheid tussen arm en rijk. Deze ziekte laat zien hoe kwetsbaar we zijn als mens, dat we sterfelijk zijn. En dat het daarvoor niet uitmaakt wie je bent. Hij gaat gewoon zijn eigen weg. En laat een ravage achter van immense grootheid. Maar er gloort altijd hoop. Knappe koppen, nieuwe medicijnen. We zullen laten zien dat wij sterker zijn dan de ziekte.
En ooit worden wij de pest meester!